រាជធានីបុរាណទួលបាសាន ទីប្រវត្តិសាស្ត្រជាង៦០០ឆ្នាំរបស់ខ្មែរ ••• See comments Edit post Monday, September 18, 2023

 

រាជធានីបុរាណទួលបាសាន ទីប្រវត្តិសាស្ត្រជាង៦០០ឆ្នាំរបស់ខ្មែរ នឹងក្លាយជារមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍ថ្មីលើដីកំពង់ចាម

(កំពង់ចាម)៖ ក្រោយចាកចេញពីក្រុងយសោធរបុរៈនៅអង្គរ «ទួលបាសា» បានក្លាយជារាជធានីបន្ទាប់សម្រាប់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរជាច្រើនជំនាន់ ដោយបានដើរតួជាទីរំដោះ និងការពារទឹកដី ជាទីកសាងទឹកដី និងបន្សល់ទុកនូវភស្ដុតាងប្រវត្តិសាស្ត្រយ៉ាងច្រើនក្នុងសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ ហើយបើគិតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន រាជធានីបុរាណនេះមានអាយុកាលជាង ៦០០ឆ្នាំមកហើយ។

បន្ទាប់ពីឆ្លងកាត់សង្គ្រាមជាច្រើនឆ្នាំរួចមក ទីទួលបាសានក៏ដូចជាប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូលបានជំនួសមកវិញដោយសុខសន្តិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយ និងការអភិវឌ្ឍ ក្នុងនោះទួលបាសានហាក់កំពុងមានសង្ឃឹមឡើងវិញ ក្នុងការប្រកាសប្រាប់ពិភពលោកថា ខ្លួនមិនបានបាត់ឈ្មោះទៅតាមប្រវត្តិសាស្ត្រនោះឡើយ។

ក្ដីសង្ឈឹមនេះបានលេចចេញឡើងបន្ទាប់ពីអភិបាលខេត្តកំពង់ចាម លោក អ៊ុន ចាន់ដា បានបញ្ជាក់ថា លោកនឹងរៀបចំអភិវឌ្ឍន៍ និងអភិរក្សតំបន់ទួលបាសាននេះ ឱ្យក្លាយទៅជារមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍មួយទៀតសម្រាប់ខេត្តកំពង់ចាម។ ការបញ្ជាក់នេះធ្វើឡើងក្នុងឱកាសលោកដឹកនាំក្រុមការងារចុះពិនិត្យ និងសិក្សានៅតំបន់ប្រវត្តិសាស្រ្តទួលបាសាន ដែលបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅក្នុងឃុំបារាយណ៍ ស្រុកស្រីសន្ធរ នាថ្ងៃទី០៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០។

តាមការឲ្យដឹងរបស់អាជ្ញាធរស្រុកស្រីសន្ធរ «ទីទួលបាសាន» ជាតំបន់ប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរជាច្រើនជំនាន់ តួយ៉ាងកាលពីសម័យបុរាណតំបន់ទួលបាសាននេះ ធ្លាប់ជាអតីតខេត្តបាសាន និងនៅមានប្រាសាទព្រះធាតុទួលបាសាន។

ខេត្តបាសាននេះធ្លាប់ជារាជាធានីរបស់ខ្មែរ ដែលមានព្រះរាជាច្រើនព្រះអង្គបានគ្រងរាជ្យបន្តបន្ទាប់នៅទីនោះ៖

១៖ ព្រះបាទចៅពញាយ៉ាត (១៣៩៤-១៤៦៣) ទ្រង់បានមកបង្កទ័ពនៅទួលបាសានអស់រយៈពេល ៥ខែ ទើបលើកទ័ពទៅវាយរំដោះក្រុងអង្គរពីអំណាចរបស់ព្រះចៅកំបង់ពិសី ដែលជាស្ដេចសៀមត្រួតត្រានៅអង្គរបន្ទាប់ពីព្រះចៅបាអាត និងព្រះចៅបាសាត។ ក្រោយមក ព្រះបាទចៅពញាយ៉ាតក៏បានទៅតាំងរាជវាំងនៅទួលបាសានមួយរយៈទៀត រួចក៏ប្ដូរមកតាំងរាជធានីនៅក្រុងចតុមុខ (ភ្នំពេញសព្វថ្ងៃ) ដែលកាលណោះភ្នំពេញត្រូវបានព្រះរាជាប្រសិទ្ធនាមថា «ក្រុងចតុមុខ មង្គលសកល កម្ពុជាធិបតី សិរីធរ បវរឥន្ទបត្តបុរី រដ្ឋរាជសីមា មហានគរ»។

២៖ ព្រះបាទស្រីសុរិយោទ័យ (១៤៧២-១៤៨៦) ជាបុត្ររបស់ព្រះបាទនរាយណ៍រាជា និងត្រូវជាចៅរបស់ព្រះបាទពញាយ៉ាត។ ដោយអាក់អន់ស្រពន់ចិត្តមិនបានស្នងរាជ្យពីព្រះបិតា (រាជ្យបល្ល័ង្កបានបន្តទៅលើព្រះបាទស្រីរាជា ដែលត្រូវជាព្រះអនុជទី២របស់ព្រះបាទនរាយណ៍រាជា) ព្រះបាទស្រីសុរិយោទ័ក៏មកតាំងអំណាចស្វយ័តនៅទួលបាសាន គ្រប់គ្រងខេត្តបាសាន ខេត្តរោងដំរី ខេត្តព្រៃនគរ ខេត្តលង់ហោរ ខេត្តព្រៃបាក់ដែង ពោលគឺចាប់ពីតំបន់ទួលបាសានដល់ដែនដីកម្ពុជាក្រោមទៅទល់នឹងនគរចម្ប៉ា។

ពេលនោះហើយដែលកម្ពុជាត្រូវបែងបាក់ជា ៣នគរ៖ មួយផ្នែកស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រារបស់ព្រះបាទស្រីសុយោទ័យ។ មួយផ្នែកទៀត គឺចាប់ពីខាងលិចទន្លេសាបទៅទល់នឹងថៃភាគខាងកើត និងថៃភាគឦសាន ស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រារបស់ព្រះបាទស្រីរាជា ដែលកំពុងវាយរំដោះទឹកដីពីព្រះចៅសៀមនៅក្រុងអយុធ្យា។ មួយផ្នែកផ្សេងទៀត ដែលមានរាជធានីនៅចតុមុខ ស្ថិតក្នុងអំណាចរបស់ព្រះបាទធម្មរាជា ដែលត្រូវជាព្រះអនុជរបស់ព្រះបាទស្រីរាជា និងជាម្ចាស់មារបស់ព្រះបាទស្រីសុរិយោទ័យ។

ចុងក្រោយ រាជ្យបល្ល័ង្កបានទៅលើដៃរបស់ព្រះបាទធម្មរាជា ដែលជាកូនកាត់ខ្មែរសៀុម ដោយព្រះបិតារបស់ព្រះអង្គគឺព្រះបាទពញាយ៉ាត មាតាគឺស្នំឯកជនជាតិឈ្មោះ ស៊ីសាង៉ាម ដែលប្អូនស្រីរបស់ព្រះចៅកំបង់ពិសី។ ព្រះបាទធម្មរាជាមានព្រះរាជបុត្រចំនួន ២ព្រះអង្គ គឺព្រះបាទស្រីសុគន្ធបទ និងព្រះបាទច័ន្ទរាជា។

៣៖ ព្រះបាទស្រីសុគន្ធបទ (១៥០៤-១៥១២) ជាបុត្ររបស់ព្រះបាទធម្មរាជា និងជាចៅព្រះបាទពញាយ៉ាត។ ថ្វីដ្បិតទ្រង់មានបុព្វរាជធានីនៅក្រុងចតុមុខក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែព្រះអង្គក៏បានទៅគង់លម្ហែ និងប្រកបរាជកិច្ចនៅរាជវាំងទួលបាសានផងដែរ ដោយទុកឲ្យព្រះអនុជ គឺព្រះអង្គច័ន្ទ (អនាគតព្រះបាទច័ន្ទរាជា) ដែលជាមហាឧបរាជគង់នៅគ្រប់គ្រងរាជវាំចតុមុខជំនួស។

៤៖ ព្រះបាទរាមាជើងព្រៃ (១៥៩៣-១៥៩៦) ថ្វីដ្បិតសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រសរសេរថា ព្រះអង្គមានប្រវត្តិវង្សាវតាមិនច្បាស់លាស់ ប៉ុន្តែព្រះអង្គជាព្រះវីរក្សត្រដែលបានដឹកនាំទ័ពវាយរំដោះក្រុងលង្វែកពីអំណាចសៀម ក្នុងរជ្ជកាលព្រះចៅឯកទសរដ្ឋ (ព្រះអនុជរបស់ព្រះបាទសម្ដេចព្រះនរសូរមហារាជ) មកវិញផងដែរ។ មុនរជ្ជកាលព្រះបាទរាមាជើងព្រៃ គឺក្នុងរជ្ជកាលព្រះជ័យជេដ្ឋាទី១ (អាយុ១១ឆ្នាំ) និងព្រះបិតាព្រះសត្ថាទី១ ក្រុងលង្វែកត្រូវបានកងទ័ពសៀមដុតបំផ្លាញខ្ទេចអស់ ក្រោមប្រតិបត្តិការសឹករបស់ព្រះចៅនរសូរ (ថៃហៅ ព្រះចៅណារេសួន) កាលព្រះអង្គសោយរាជ្យនៅក្រុងអយុធ្យា។

ក្នុងកាលសម័យរៀបចំគម្រោងការរំដោះក្រុងលង្វែក និងក្នុងពេលឡើងសោយរាជ្យសម្បត្តិជាព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ព្រះបាទរាមាជើងព្រៃក៏បានទៅគង់នៅរាជរាំងទួលបាសាន ហើយក៏សោយទិវង្គតនៅទីនេះដែរ។

៥៖ ព្រះបាទស្រីសុរិយោពណ៌ (១៦០៣-១៦១៨) ជាក្សត្រដែលទទួលបានការគោរពស្រលាញ់ពីប្រជានុរាស្ត្រ ព្រះអង្គជាព្រះអនុជរបស់ព្រះបាទសត្ថាទី១។ នៅពេលកងទ័ពសៀមរបស់រាជមនូ ដែលជាមេទ័ពរបស់ព្រះចៅនរសូរវាយចូលក្រុងលង្វែកនោះ ព្រះបាទស្រីសុយោពណ៌ (ក្នុងឋានៈជាមេទ័ព) បានដឹកនាំទ័ពប្រយុទ្ធយ៉ាងស្វិតស្វាញទប់ទល់នឹងកងទ័ពសៀម តែចុងក្រោយក្រុងលង្វែកត្រូវសៀមវាយបែកទាល់តែបាន ហើយទ្រង់ក៏ត្រូវសៀមចាប់ជាឈ្លើយសឹកបញ្ជួនទៅក្រុងអយុធ្យា។

ក្រោយមក ក្សត្រិយ៍ព្រះមហាទេវី ដែលជាព្រះអយ្យកាបានសុំអង្វរស្ដេចសៀម ដើម្បីយាងព្រះស្រីសុរិយោពណ៌មកគ្រប់គ្រងនគរកម្ពុជាវិញ។ ស្ដេចសៀមក៏បានយល់ព្រមតាមសំណើរបស់ព្រះមហាទេវី ដោយគិតថាអាចយកនគរខ្មែរជានគរចំណុះរបស់សៀុមបាន តាមរយៈលើកព្រះបាទស្រីសុយោពណ៌ឱ្យឡើងគ្រងរាជ្យបល្ល័ង្ក។

នៅពេលដែលព្រះបាទស្រីសុរិយោពណ៌មកគ្រងរាជ្យសម្បត្តិនៅកម្ពុជាវិញ ព្រះអង្គបានប្ដូររាជធានីទៅក្រុងឧដុង្គ ហើយក៏គង់នៅរាជវាំងទួលបាសាននេះផងដែរ។ ដោយមិនចង់ឱ្យនគរកម្ពុជាស្ថិតក្រោមចំណុះរបស់សៀម ព្រះបាទស្រីសុរិយោពណ៌ក៏បានប្ដូរទៅភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយព្រះចៅនគរអណ្ណាម ដែលកាលណោះមានរាជធានីនៅក្រុងវ៉េ (Hue) ដោយបានស្ដីដណ្ដឹងព្រះនាងអង្គចូវ (បុត្ររបស់ព្រះចៅក្រុងវ៉េ) ឱ្យរៀបអភិសេកជាមួយព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី២ ដែលជារាជបុត្ររបស់ព្រះអង្គ។

៦៖ នាគ្រិស្ដសករាជ ១៥៩៦-១៦០៣ (ក្នុងសម័យឧដុង្គ) មានក្សត្រ៣អង្គគង់នៅរាជវាំងទួលបាសាន ក្នុងនោះមានព្រះអង្គតន់ទី១ ព្រះអង្គអន និងសម្តេចកែវហ្វាពញាញោម ដែលមានតែការបង្កសង្គ្រាមដណ្ដើមរាជបល្ល័ង្ក បង្កអសន្តិភាព ហែកហួរទឹកដី និងធ្វើឱ្យបាត់បង់ទឹកដីខ្មែរជាច្រើនខេត្តខណ្ឌថែមទៀតផង។

សូមបញ្ជាក់ថា ខេត្តបាសានមានទីតាំងភូមិសាស្ត្រ៖ នៅទិសខាងកើតមានបឹង នៅទិសអាគ្នេយ៍មានទន្លេមេគង្គ នៅទិសខាងត្បូងមានព្រៃធំ ដែលសុទ្ធតែជាសក្ដានុពលទេសចរណ៍ថ្មីសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរ ដែលចូលចិត្តដំណើរទេសចរណ៍បែបវប្បធម៌ ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងធម្មជាតិ៕ https://freshnewsasia.com/.../147827-2020-02-08-10-51-33...

Your article is considered as a recommendation for our article. The article template you are editing will be reviewed and updated on the blog if it is perfect !

EDIT ARTICLE ---------------------------------------- <div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxw6zkuqMPRT02-IdrFfjUP6CI-bjgoYPMncllhuc5HE19tXkORDkyXibUZwBvEGhgMbeLgY8hJLn6s3cCoOOxTb338X_WXkLRFFux2GgtvCavzFpI_JoqNqVFGd_Wn_IgvqSdxYw_gw5Ae9UNTlakz9Xtn6KrIlK77G4hVZDAO1BLD-HNN6ZQfl38akU/s1600/tuol%20basan%20%281%29.jpg" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" data-original-height="551" data-original-width="957" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxw6zkuqMPRT02-IdrFfjUP6CI-bjgoYPMncllhuc5HE19tXkORDkyXibUZwBvEGhgMbeLgY8hJLn6s3cCoOOxTb338X_WXkLRFFux2GgtvCavzFpI_JoqNqVFGd_Wn_IgvqSdxYw_gw5Ae9UNTlakz9Xtn6KrIlK77G4hVZDAO1BLD-HNN6ZQfl38akU/s1600/tuol%20basan%20%281%29.jpg"/></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFmGDXFfyQiUmYU6Ut4lJ7dLUz1ptOt_gbR3tQePSG92Drxjk_FkPXGqyKpcRXM8r5A2NjpUeUo4aMfgi6O5wfIDSz3akgqDGNPYcVvOkw2sshEX8IYBw50fJEvjdHVVS1Z28wadRCyoWOAJmKrutKzClsCc3DHMVp0TuCArtX3C8mezgyQITef0AKsug/s1600/tuol%20basan%20%282%29.jpg" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" data-original-height="601" data-original-width="957" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFmGDXFfyQiUmYU6Ut4lJ7dLUz1ptOt_gbR3tQePSG92Drxjk_FkPXGqyKpcRXM8r5A2NjpUeUo4aMfgi6O5wfIDSz3akgqDGNPYcVvOkw2sshEX8IYBw50fJEvjdHVVS1Z28wadRCyoWOAJmKrutKzClsCc3DHMVp0TuCArtX3C8mezgyQITef0AKsug/s1600/tuol%20basan%20%282%29.jpg"/></a></div><div class="separator" style="clear: both;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEggpG0qvAfZo7sZZaMK1M9JqPlf3mwtt48oBh6_6wFg3vfMAKl8MiJALvbfSyZeBFb1eISw51V0R3MNmSNmoTUaV5X5ZTkbTgNFgN4Z0qoxgaawuTbhcA1qOpAIi_Lfahw-_GfzkujeHtKa8S-la6YI4CeVhLAqXoerZsjVx_dVwQAjNccqTjvo6fjrDrc/s1600/Tuolbasan.jpg" style="display: block; padding: 1em 0; text-align: center; "><img alt="" border="0" data-original-height="854" data-original-width="1280" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEggpG0qvAfZo7sZZaMK1M9JqPlf3mwtt48oBh6_6wFg3vfMAKl8MiJALvbfSyZeBFb1eISw51V0R3MNmSNmoTUaV5X5ZTkbTgNFgN4Z0qoxgaawuTbhcA1qOpAIi_Lfahw-_GfzkujeHtKa8S-la6YI4CeVhLAqXoerZsjVx_dVwQAjNccqTjvo6fjrDrc/s1600/Tuolbasan.jpg"/></a></div><p> </p><div class="" dir="auto"><div class="x1iorvi4 x1pi30zi x1l90r2v x1swvt13" data-ad-comet-preview="message" data-ad-preview="message" id=":r12:"><div class="x78zum5 xdt5ytf xz62fqu x16ldp7u"><div class="xu06os2 x1ok221b"><span class="x193iq5w xeuugli x13faqbe x1vvkbs x1xmvt09 x1lliihq x1s928wv xhkezso x1gmr53x x1cpjm7i x1fgarty x1943h6x xudqn12 x3x7a5m x6prxxf xvq8zen xo1l8bm xzsf02u x1yc453h" dir="auto"><div class="xdj266r x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">រាជធានីបុរាណទួលបាសាន ទីប្រវត្តិសាស្ត្រជាង៦០០ឆ្នាំរបស់ខ្មែរ នឹងក្លាយជារមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍ថ្មីលើដីកំពង់ចាម</div><div dir="auto" style="text-align: start;">(កំពង់ចាម)៖ ក្រោយចាកចេញពីក្រុងយសោធរបុរៈនៅអង្គរ «ទួលបាសា» បានក្លាយជារាជធានីបន្ទាប់សម្រាប់ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរជាច្រើនជំនាន់ ដោយបានដើរតួជាទីរំដោះ និងការពារទឹកដី ជាទីកសាងទឹកដី និងបន្សល់ទុកនូវភស្ដុតាងប្រវត្តិសាស្ត្រយ៉ាងច្រើនក្នុងសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ ហើយបើគិតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន រាជធានីបុរាណនេះមានអាយុកាលជាង ៦០០ឆ្នាំមកហើយ។</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">បន្ទាប់ពីឆ្លងកាត់សង្គ្រាមជាច្រើនឆ្នាំរួចមក <span><a tabindex="-1"></a></span>ទីទួលបាសានក៏ដូចជាប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូលបានជំនួសមកវិញដោយសុខសន្តិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយ និងការអភិវឌ្ឍ ក្នុងនោះទួលបាសានហាក់កំពុងមានសង្ឃឹមឡើងវិញ ក្នុងការប្រកាសប្រាប់ពិភពលោកថា ខ្លួនមិនបានបាត់ឈ្មោះទៅតាមប្រវត្តិសាស្ត្រនោះឡើយ។</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">ក្ដីសង្ឈឹមនេះបានលេចចេញឡើងបន្ទាប់ពីអភិបាលខេត្តកំពង់ចាម លោក អ៊ុន ចាន់ដា បានបញ្ជាក់ថា លោកនឹងរៀបចំអភិវឌ្ឍន៍ និងអភិរក្សតំបន់ទួលបាសាននេះ ឱ្យក្លាយទៅជារមណីយដ្ឋានទេសចរណ៍មួយទៀតសម្រាប់ខេត្តកំពង់ចាម។ ការបញ្ជាក់នេះធ្វើឡើងក្នុងឱកាសលោកដឹកនាំក្រុមការងារចុះពិនិត្យ និងសិក្សានៅតំបន់ប្រវត្តិសាស្រ្តទួលបាសាន ដែលបច្ចុប្បន្នស្ថិតនៅក្នុងឃុំបារាយណ៍ ស្រុកស្រីសន្ធរ នាថ្ងៃទី០៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២០។</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">តាមការឲ្យដឹងរបស់អាជ្ញាធរស្រុកស្រីសន្ធរ «ទីទួលបាសាន» ជាតំបន់ប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរជាច្រើនជំនាន់ តួយ៉ាងកាលពីសម័យបុរាណតំបន់ទួលបាសាននេះ ធ្លាប់ជាអតីតខេត្តបាសាន និងនៅមានប្រាសាទព្រះធាតុទួលបាសាន។</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">ខេត្តបាសាននេះធ្លាប់ជារាជាធានីរបស់ខ្មែរ ដែលមានព្រះរាជាច្រើនព្រះអង្គបានគ្រងរាជ្យបន្តបន្ទាប់នៅទីនោះ៖</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">១៖ ព្រះបាទចៅពញាយ៉ាត (១៣៩៤-១៤៦៣) ទ្រង់បានមកបង្កទ័ពនៅទួលបាសានអស់រយៈពេល ៥ខែ ទើបលើកទ័ពទៅវាយរំដោះក្រុងអង្គរពីអំណាចរបស់ព្រះចៅកំបង់ពិសី ដែលជាស្ដេចសៀមត្រួតត្រានៅអង្គរបន្ទាប់ពីព្រះចៅបាអាត និងព្រះចៅបាសាត។ ក្រោយមក ព្រះបាទចៅពញាយ៉ាតក៏បានទៅតាំងរាជវាំងនៅទួលបាសានមួយរយៈទៀត រួចក៏ប្ដូរមកតាំងរាជធានីនៅក្រុងចតុមុខ (ភ្នំពេញសព្វថ្ងៃ) ដែលកាលណោះភ្នំពេញត្រូវបានព្រះរាជាប្រសិទ្ធនាមថា «ក្រុងចតុមុខ មង្គលសកល កម្ពុជាធិបតី សិរីធរ បវរឥន្ទបត្តបុរី រដ្ឋរាជសីមា មហានគរ»។</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">២៖ ព្រះបាទស្រីសុរិយោទ័យ (១៤៧២-១៤៨៦) ជាបុត្ររបស់ព្រះបាទនរាយណ៍រាជា និងត្រូវជាចៅរបស់ព្រះបាទពញាយ៉ាត។ ដោយអាក់អន់ស្រពន់ចិត្តមិនបានស្នងរាជ្យពីព្រះបិតា (រាជ្យបល្ល័ង្កបានបន្តទៅលើព្រះបាទស្រីរាជា ដែលត្រូវជាព្រះអនុជទី២របស់ព្រះបាទនរាយណ៍រាជា) ព្រះបាទស្រីសុរិយោទ័ក៏មកតាំងអំណាចស្វយ័តនៅទួលបាសាន គ្រប់គ្រងខេត្តបាសាន ខេត្តរោងដំរី ខេត្តព្រៃនគរ ខេត្តលង់ហោរ ខេត្តព្រៃបាក់ដែង ពោលគឺចាប់ពីតំបន់ទួលបាសានដល់ដែនដីកម្ពុជាក្រោមទៅទល់នឹងនគរចម្ប៉ា។</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">ពេលនោះហើយដែលកម្ពុជាត្រូវបែងបាក់ជា ៣នគរ៖ មួយផ្នែកស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រារបស់ព្រះបាទស្រីសុយោទ័យ។ មួយផ្នែកទៀត គឺចាប់ពីខាងលិចទន្លេសាបទៅទល់នឹងថៃភាគខាងកើត និងថៃភាគឦសាន ស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រារបស់ព្រះបាទស្រីរាជា ដែលកំពុងវាយរំដោះទឹកដីពីព្រះចៅសៀមនៅក្រុងអយុធ្យា។ មួយផ្នែកផ្សេងទៀត ដែលមានរាជធានីនៅចតុមុខ ស្ថិតក្នុងអំណាចរបស់ព្រះបាទធម្មរាជា ដែលត្រូវជាព្រះអនុជរបស់ព្រះបាទស្រីរាជា និងជាម្ចាស់មារបស់ព្រះបាទស្រីសុរិយោទ័យ។</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">ចុងក្រោយ រាជ្យបល្ល័ង្កបានទៅលើដៃរបស់ព្រះបាទធម្មរាជា ដែលជាកូនកាត់ខ្មែរសៀុម ដោយព្រះបិតារបស់ព្រះអង្គគឺព្រះបាទពញាយ៉ាត មាតាគឺស្នំឯកជនជាតិឈ្មោះ ស៊ីសាង៉ាម ដែលប្អូនស្រីរបស់ព្រះចៅកំបង់ពិសី។ ព្រះបាទធម្មរាជាមានព្រះរាជបុត្រចំនួន ២ព្រះអង្គ គឺព្រះបាទស្រីសុគន្ធបទ និងព្រះបាទច័ន្ទរាជា។</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">៣៖ ព្រះបាទស្រីសុគន្ធបទ (១៥០៤-១៥១២) ជាបុត្ររបស់ព្រះបាទធម្មរាជា និងជាចៅព្រះបាទពញាយ៉ាត។ ថ្វីដ្បិតទ្រង់មានបុព្វរាជធានីនៅក្រុងចតុមុខក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែព្រះអង្គក៏បានទៅគង់លម្ហែ និងប្រកបរាជកិច្ចនៅរាជវាំងទួលបាសានផងដែរ ដោយទុកឲ្យព្រះអនុជ គឺព្រះអង្គច័ន្ទ (អនាគតព្រះបាទច័ន្ទរាជា) ដែលជាមហាឧបរាជគង់នៅគ្រប់គ្រងរាជវាំចតុមុខជំនួស។</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">៤៖ ព្រះបាទរាមាជើងព្រៃ (១៥៩៣-១៥៩៦) ថ្វីដ្បិតសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រសរសេរថា ព្រះអង្គមានប្រវត្តិវង្សាវតាមិនច្បាស់លាស់ ប៉ុន្តែព្រះអង្គជាព្រះវីរក្សត្រដែលបានដឹកនាំទ័ពវាយរំដោះក្រុងលង្វែកពីអំណាចសៀម ក្នុងរជ្ជកាលព្រះចៅឯកទសរដ្ឋ (ព្រះអនុជរបស់ព្រះបាទសម្ដេចព្រះនរសូរមហារាជ) មកវិញផងដែរ។ មុនរជ្ជកាលព្រះបាទរាមាជើងព្រៃ គឺក្នុងរជ្ជកាលព្រះជ័យជេដ្ឋាទី១ (អាយុ១១ឆ្នាំ) និងព្រះបិតាព្រះសត្ថាទី១ ក្រុងលង្វែកត្រូវបានកងទ័ពសៀមដុតបំផ្លាញខ្ទេចអស់ ក្រោមប្រតិបត្តិការសឹករបស់ព្រះចៅនរសូរ (ថៃហៅ ព្រះចៅណារេសួន) កាលព្រះអង្គសោយរាជ្យនៅក្រុងអយុធ្យា។</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">ក្នុងកាលសម័យរៀបចំគម្រោងការរំដោះក្រុងលង្វែក និងក្នុងពេលឡើងសោយរាជ្យសម្បត្តិជាព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ព្រះបាទរាមាជើងព្រៃក៏បានទៅគង់នៅរាជរាំងទួលបាសាន ហើយក៏សោយទិវង្គតនៅទីនេះដែរ។</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">៥៖ ព្រះបាទស្រីសុរិយោពណ៌ (១៦០៣-១៦១៨) ជាក្សត្រដែលទទួលបានការគោរពស្រលាញ់ពីប្រជានុរាស្ត្រ ព្រះអង្គជាព្រះអនុជរបស់ព្រះបាទសត្ថាទី១។ នៅពេលកងទ័ពសៀមរបស់រាជមនូ ដែលជាមេទ័ពរបស់ព្រះចៅនរសូរវាយចូលក្រុងលង្វែកនោះ ព្រះបាទស្រីសុយោពណ៌ (ក្នុងឋានៈជាមេទ័ព) បានដឹកនាំទ័ពប្រយុទ្ធយ៉ាងស្វិតស្វាញទប់ទល់នឹងកងទ័ពសៀម តែចុងក្រោយក្រុងលង្វែកត្រូវសៀមវាយបែកទាល់តែបាន ហើយទ្រង់ក៏ត្រូវសៀមចាប់ជាឈ្លើយសឹកបញ្ជួនទៅក្រុងអយុធ្យា។</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">ក្រោយមក ក្សត្រិយ៍ព្រះមហាទេវី ដែលជាព្រះអយ្យកាបានសុំអង្វរស្ដេចសៀម ដើម្បីយាងព្រះស្រីសុរិយោពណ៌មកគ្រប់គ្រងនគរកម្ពុជាវិញ។ ស្ដេចសៀមក៏បានយល់ព្រមតាមសំណើរបស់ព្រះមហាទេវី ដោយគិតថាអាចយកនគរខ្មែរជានគរចំណុះរបស់សៀុមបាន តាមរយៈលើកព្រះបាទស្រីសុយោពណ៌ឱ្យឡើងគ្រងរាជ្យបល្ល័ង្ក។</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">នៅពេលដែលព្រះបាទស្រីសុរិយោពណ៌មកគ្រងរាជ្យសម្បត្តិនៅកម្ពុជាវិញ ព្រះអង្គបានប្ដូររាជធានីទៅក្រុងឧដុង្គ ហើយក៏គង់នៅរាជវាំងទួលបាសាននេះផងដែរ។ ដោយមិនចង់ឱ្យនគរកម្ពុជាស្ថិតក្រោមចំណុះរបស់សៀម ព្រះបាទស្រីសុរិយោពណ៌ក៏បានប្ដូរទៅភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយព្រះចៅនគរអណ្ណាម ដែលកាលណោះមានរាជធានីនៅក្រុងវ៉េ (Hue) ដោយបានស្ដីដណ្ដឹងព្រះនាងអង្គចូវ (បុត្ររបស់ព្រះចៅក្រុងវ៉េ) ឱ្យរៀបអភិសេកជាមួយព្រះបាទជ័យជេដ្ឋាទី២ ដែលជារាជបុត្ររបស់ព្រះអង្គ។</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">៦៖ នាគ្រិស្ដសករាជ ១៥៩៦-១៦០៣ (ក្នុងសម័យឧដុង្គ) មានក្សត្រ៣អង្គគង់នៅរាជវាំងទួលបាសាន ក្នុងនោះមានព្រះអង្គតន់ទី១ ព្រះអង្គអន និងសម្តេចកែវហ្វាពញាញោម ដែលមានតែការបង្កសង្គ្រាមដណ្ដើមរាជបល្ល័ង្ក បង្កអសន្តិភាព ហែកហួរទឹកដី និងធ្វើឱ្យបាត់បង់ទឹកដីខ្មែរជាច្រើនខេត្តខណ្ឌថែមទៀតផង។</div></div><div class="x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r x1vvkbs xtlvy1s x126k92a"><div dir="auto" style="text-align: start;">សូមបញ្ជាក់ថា ខេត្តបាសានមានទីតាំងភូមិសាស្ត្រ៖ នៅទិសខាងកើតមានបឹង នៅទិសអាគ្នេយ៍មានទន្លេមេគង្គ នៅទិសខាងត្បូងមានព្រៃធំ ដែលសុទ្ធតែជាសក្ដានុពលទេសចរណ៍ថ្មីសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរ ដែលចូលចិត្តដំណើរទេសចរណ៍បែបវប្បធម៌ ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងធម្មជាតិ៕ <span><a class="x1i10hfl xjbqb8w x6umtig x1b1mbwd xaqea5y xav7gou x9f619 x1ypdohk xt0psk2 xe8uvvx xdj266r x11i5rnm xat24cr x1mh8g0r xexx8yu x4uap5 x18d9i69 xkhd6sd x16tdsg8 x1hl2dhg xggy1nq x1a2a7pz xt0b8zv x1fey0fg" href="https://freshnewsasia.com/index.php/en/localnews/147827-2020-02-08-10-51-33.html?fbclid=IwAR1xe96ywlpUjwtjV-H_KfZ8D9r8YDdseOHo-7o2PGqo44JVpPN8PbqLBGk" rel="nofollow noreferrer" role="link" tabindex="0" target="_blank">https://freshnewsasia.com/.../147827-2020-02-08-10-51-33...</a></span></div></div></span></div></div></div></div> ARE NOT

Link Facebook TwitterGoogle+

Like

0 comment

Share

tag: #History